یکی از پرکاربردترین ابزارها در کارگاه های عمرانی و ساختمانی شلنگ ترازه که بسیار توی عملیات ساخت‌وساز کاربردی هستش. بسیاری از کارگران عزیز، بناها و حتی مهندسان واسه ترازیابی دو نقطه یا دو سطح که نسبت به هم دارای پستی‌وبلندی هستند، از این روش استفاده میکنن. پس هر مهندس عمران و حتی معماران هم باید با این وسیله کاملاً آشنایی داشته باشن.
حالا مبنای کارش چیه؟؟
ما توی درس سیالات مبحثی داشتیم به اسم قانون ظروف مرتبطه که بهش ظروف به‌هم‌پیوسته هم میگن (بین خودمون باشه اسم اصلی ش قانون توریچلی هستش).
به قول برره ایها این قانون چی وگووئه؟
میگه وقتی دو تا ظرف از هم جدا هستن و ارتباطی باهم ندارن سیال داخلشون میتونه در ارتفاع‌های مختلفی قرار بگیره اما اگه این ظروف به هم وصل و مرتبط باشن، سیال داخل هر دو ظرف در یه تراز قرار میگیره. (خووب گفتم؟؟ خب بلایک پس منتظر چی هستی عزیز دل).
برگردیم به بحث شیرین شلنگ:
خب شیلنگ تراز یه شیلنگ شفاف و پر از آب هستش که توی ساختمان واسه پیدا کردن دو نقطه هم‌تراز از استفاده میکنن. خیلی جاها کاربرد داره، قالب‌بندهای ساختمون ازش استفاده میکنن حتی واسه پیدا کردن محل کلید برق داخل ساختمون هم میشه ازش استفاده کرد.
ظاهر و باطن شیلنگ:
اولاً داخل این شیلنگ آب میریزن و از هر طرفش حدوداً 20 سانت خالی میمونه. باید چک کنیم که هوا داخلش نباشه چون باعث خطا میشه. پس اول باید چک کنیم که شیلنگه درست کار میکنه واسه همین دو طرفش رو بغل هم قرار داده و بالا میگیرین اگه یه تراز بودن یعنی درسته و میتونیم کارمونو بکنیم. وگرنه هوا داره باید از اول آب رو پر بکنیم.
حالا چجوری باهاش کار کنیم؟
اولاً به دو نفر عادل (اینجا یعنی دقیق) نیازه که در دو نقطه که میخوایم تراز کنیم قرار بگیرن.
نفر اول در مکانی که مبنا هستش و ارتفاعشم معلومه وایمیسته و سرشلنگ رو طوری میگیره که ارتفاع آب اون برابر با کد ارتفاعی اونجا باشه. نفر دوم در اون طرف سر شلنگ رو اونقدر بالا پایین میکنه که سطح آب در تراز مبنا دقیقاً روی همون کد ارتفاعی وایسته. الان تراز آب در نقطه دوم دقیقاً هم ارتفاع با تراز نقطه اوله.
بجای شلنگ چی دارم استفاده بکنم؟
خب الان دیگه قرن 21 امه و تکنولوژی پیشرفت کرده. راهکار ترازهای لیزریه که یه خط میندازه که کلا هم‌ترازی نقاط رو به‌سادگی و خوشمزگی میتونین پیدا بکنین. اینم بگم واسه نقاط با فاصله زیادم خوبه و به یک نفر عادل نیاز داره نه دو نفر.
نکات مهم شیلنگ تراز:
اولاً توی روزهای بسیار گرم، بسیار سرد، بارونی و آب‌وهوای بادی توصیه میشه استفاده نکنین خطا داره.
ثانیاً حتماً باید چک کنین حباب یا هوا داخلش نباشه پس تست اولیه رو که گفتم حتماً بکنین.
ثالثاً، شلنگ تراز معمولاً بعد از مدتی شفافیتش رو از دست میده واسه این‌که ساده‌تر ببینین به آب میتونین محلول رنگی اضافه کنین تا راحت دیده بشه.
رابعاً، طول خیلی زیاد شیلنگ هم بهتره استفاده نکنین چون هم دست و پاگیر میشه هم احتمال پیچ خوردگیش زیاده
خامسا، حداکثر فاصله دو نقطه که از این شلنگ واسه هم‌تراز بودن استفاده میکنن چند متره؟ قطر داخلی شیلنگ حداکثر چقدر بهتره باشه؟ اینا رو سپردم به شما عزیزان.
گردآورنده مطالب:
مهندس اسلام اسلامی مؤلف و مدرس کتاب‌های عمرانی (ژئوتکنیک دانشگاه تهران)
