سقف ازجمله مهمترین قسمتهای ساختمان است که به روشهای مختلف اجرا میشود. این بخش از بنا باید از مقاومت لازم در برابر نیروهای وارده برخوردار باشد تا دچار آسیب نگردد. سیستمهای متفاوتی برای اجرای سقف توسط مهندسین و سازندگان بهکاربرده میشود که شامل موارد زیر هستند:
1- دال بتنی:
سیستم دال بتنی در ساختمانهایی که بسیار حائز اهمیت هستند اجرا میشود. برای مثال بناهایی که در مراکز صنعتی بزرگ ساخته میشوند دارای سقف دال بتنی هستند. این نوع سقف از بتن و آرماتور تشکیلشده و اکثر مهندسین در طرحها و نقشههای خود این سقف را استفاده مینمایند. منظور از دال در این سقفها، قسمتی از سازه است که از بتن و فولاد بهصورت یکپارچه ساخته میشود. دال بتنی ضخامتی بین ۱۰ الی ۵۰ سانتیمتر دارد و در سقف طبقات اجرا میشود. وزن سقف دال بتنی بالا است و اجرای آن در مقایسه با سایر سقفها هزینهبردار است. از مزایای این نوع سقف میتوان به مقاومت بالا در برابر لرزشهای ناشی از زلزله، عمر طولانی، مقاومت صوتی و حرارتی بالا و صرفهجویی در مصالح اشاره نمود.
2- تیرچهبلوک:
سقف تیرچه بلوک ازجمله رایجترین انواع سقف است که در آن تیرچهها نقش تیر فرعی را داشته و فاصله بین آنها با بلوک پر میشود. در این سقف بلوکها نقش سازهای نداشته و وظیفه پرکنندگی در سقف را دارد. در ساختمانهای اسکلت فلزی، بتنی و آجری از این نوع سقف استفاده میشود. سقف تیرچهبلوک وزن سبکی داشته و در برابر نیروهای افقی از مقاومت لازم برخوردار است. در اجرای این سقف به جکهای زیر سقفی نیاز بوده و سقف و اسکلت آن بهصورت یکپارچه خواهند بود. استفاده از بلوک بهجای بتن کششی این سقف را به سقفی مقرونبهصرفه تبدیل نموده که استفاده از آن روز به روز در حال گسترش است.
3- عرشه فولادی:
این نوع سقف با استفاده از ورقهای گالوانیزه ذوزنقهای شکل ساخته میشود و اجزای آن شامل ورق گالوانیزه، فلاشینگ، گلمیخ، میلگرد و بتن میباشد. این سقف وزن بسیار سبکی دارد و اجرای آن ازنظر اقتصادی مقرونبهصرفه است. با استفاده از این سیستم میتوان سقف گذاری و بتنریزی را همزمان در تمام طبقات انجام داد. سقف عرشه فولادی را میتوان جایگزینی مناسب برای سقفهای تیرچهبلوک در نظر گرفت. از مزایای این سقف میتوان به ایمنی حینکار اشاره نمود زیرا بعد از اتصال ورقهای گالوانیزه به سازه، سطحی یکپارچه ایجاد میشود که کارگران با خیالی آسوده میتوانند بر روی آن کار کنند.
جزئیات المان های تشکیل دهنده این سقف طبق شکل زیر قابل مشاهده می باشد:
4- کامپوزیت:
این سقف در اسکلت فلزی قابلاجراست و از ترکیب بتن و فولاد ساخته میشود. از اجزای تشکیلدهنده سقف کامپوزیت میتوان به مواردی نظیر آرماتور حرارتی، بتن، تیر فرعی و برشگیر اشاره نمود. در این سقفها از یونولیت استفاده نمیشود و برای نازککاری آن و ایجاد سطحی یکپارچه در زیر آن از سقف کاذب یا سقف رابیتس استفاده میشود. برشگیرهایی که در این نوع سقف به کار میروند برخلاف عرشه فولادی از نوع گلمیخ نبوده و معمولا از ناودانی (شماره 6 یا 8) استفاده میشود که وظیفه آنها اتصال ورقهای پوششی به تیرهای فرعی است.
5- وافل یا مشبک:
سقف وافل یا دال دوطرفه سقفی است که با استفاده از سیستم دال قابلمهای ساخته میشود. به این سقفها سقف قابلمهای و یا سقف مشبک نیز گفته میشود. همانطور که گفته شد، این سقف همانند دال دوطرفه بوده و در مقایسه با سایر سقفهای مجوف و سقفهای عرشه فولادی هزینه اجرای پایینتری دارد. علاوه بر آن زمان اجرای سقف وافل به دلیل عدم نیاز به میلگرد تقویتی و اتصال آن به تیرها، کوتاهتر میباشد. بتنریزی یکپارچه بدون افزودن روان کننده از دیگر مزایای اجرای این سقف در نظر گرفتهشده است.
6- کوبیاکس و یوبوت:
استفاده از کوبیاکس و یوبوت در جهت سبکسازی دالهای سقف صورت میگیرد. شکل ظاهری کوبیاکس بهصورت گویهای دایرهای و یوبوت ها بهصورت مکعب شکل میباشد. کوبیاکس و یوبوت ها از عناصر سازنده سازه نمیباشند و استفاده از آنها تنها در جهت حذف بتن و ایجاد حفره درون دال صورت میگیرد. لازم به ذکر است این سقف محدودیتهای خودش را دارا بوده و در مناطق با خطر نسبی خیلی زیاد باید تحت شرایط و محدودیتهای آییننامهای اجرا شود.
7- طاق ضربی:
یکی از قدیمیترین روشهایی که برای ساخت سقف در قدیم بهطور متداول مورداستفاده قرار میگرفته، طاق ضربی میباشد. از مزایای اینگونه سقفها میتوان به در دسترس بودن مصالح و عدم نیاز به قالب اشاره نمود. طراحی اینگونه سقفها معایبی نیز به همراه دارد. برای مثال ازآنجاییکه در ساخت آنها از سازههای مقاوم استفاده نمیشود، از استحکام بالایی برخوردار نمیباشند بهعلاوه در برابر بارهای لرزهای عملکرد مناسبی از خود به نمایش نمیگذارد.
