آجر یکی از عناصر مهم و اصلی در ساختمانسازی هستش. از دوران باستان تاکنون بیشترین کاربرد رو در کلیه ساختمونا داشته. بهطورکلی آجر در کرسی چینی، دیوارسازیها، ستونهای قطور، پوشش انواع طاقها و گنبدها، دیوارکشیها، طاق نماسازیها، کفپوشها، اسکلتسازی و استخوانبندی و نماسازی بناهای بزرگ مانند مساجد، حسینیهها، مدارس، کاخها، پلها، کاروانسراها، بازارها، دکاکین، حجرهها، آبانبارها، منازل مسکونی شخصی و بسیاری دیگر بهکاررفته و میرود.
آجرها رو میشه بر اساس ویژگیهای مختلف اونا، ترکیب شیمیایی، کاربرد روش ساخت و رنگشان طبقهبندی کرد. روش نوین امروزی، وسایل فنی و امکانات فراوانی رو به دست معماران داده است که باوجود مدرن بودن، وسیلهای برای شکوفایی زیباییشناسی آنها باشد.
بهطورکلی در قسمت ساختمانسازی آجر به دودسته تقسیم میشود: آجرهای فشاری، آجرهای ماشینی
1– آجر فشاری:
این نوع آجر برای کلیه کارهای ساختمانی مانند گری چینی (دیوارهای باربر، دیوارهای حائل، تیغهچینی)، طاق ضربی و موارد دیگر مناسب است. به علت ناصاف بودن سطوح آن به آجر گری معروف است و دیوارچینی با این نوع آجر را گری چینی مینامند.
دلیل نامگذاری آنهم این است که، گویا در ابتدای تولید این نوع آجر خشت با دستزده میشد و با فشار دست و انگشتان کارگران خشتزن، گوشههای قالب بهوسیله گل برمیگردید که بهاینعلت، آن را آجر فشاری نامیدند.
بنا به گفتهها حتی در بنای معروف طاق کسری در زمان ساسانیان هم از آجر فشاری استفادهشده بود.
2– آجر سفالی مجوف:
آجرهای مجوف از جنس سفال بوده، دارای سوراخهاییاند که ضخامت جدارههای آن حدود ۸ میلیمتر هستش و در ضخامتهای مختلف بهصورت مکعب مستطیل ساخته میشن.
چون آجرهای سفال مجوف بهصورت توخالیاند و غیر باربر هستن، از آنها در دیوارکشی انواع پارتیشن و جداکنندهی فضاهای غیرباربر استفاده میشه. عایق حرارتی، صوتی و رطوبتی مناسبی در ساختمان میباشند. آجرهای مجوف دیواری از جنس ماسه سیمان هم تولید میشن.
3– آجر ماسه آهکی:
آجرهای ماسه آهکی دارای سطوحی صاف و در رنگهای گوناگون تهیهشده و ابعاد شون اندازه آجرهای رسی میباشد و از جنس ماسه و مقداری آهک است.
این آجرا در مصرف با آجر معمولی فرقی ندارد و مقاومت فشاری بیشتری نسبت به آن دارد. در موردشونم میشه گفت بیشتر در فرش کف و پلههای داخلی ساختمانها مورد استفاده قرار میگیرد.
4– آجر لعاب دار:
همانطور که از اسمش پیداست سطح اون مانند ظروف سفالی لعابکاری میشه. در اندازههای مختلف و شکلهای گوناگون جهت مصارف زیادی ساخته میشود.
موارد استفاده آجرهای لعابدار در نماسازی، کاشیکاری، کفسازی و کنار باغچه و قرنیز دیوارها میباشد. در مساجد و حسینیهها از آنها استفادهی زیادی میشه ازجمله: کتیبههای اطراف ساخت محراب، گنبد و سردرها و بسیاری موارد دیگر.
5– آجر دکوراتیو:
آجر دکوراتیو، به نوع خاصی از آجرهای معمولی گفته میشه که یک سری مواد پلیمری و نانو در ساختار خود به همراه دارن. حتی ممکنه پوششهای رنگی و غیر رنگی برای آن استفادهشده باشه. از ویژگیهای این آجرا اینه که مواد پلیمری و نانو موادها برای جلوگیری از شوره زدن و تشکیل قارچ روی سطح آجر استفاده میشه، همچنین نفوذپذیری پایینی دارن و حتی مقاومت مکانیکی اونا خیلی بالاست. آجر دکوراتیو رو در دکوراسیونهای داخلی و بیرونی منزل استفاده میکنن.
6– آجر نسوز:
از آجرهای نسوز به دلیل مقاومت حرارتی بالا، در پوشش درونی کورههای صنعتی استفاده میشه. البته الان در نماکاری و کارهای تزئینی داخل و خارج ساختمان نیز از این نوع آجرها بهره می برن. آجرهای نسوز انواع مختلفی دارن و با توجه به نوع ماده استفادهشده در ترکیبات آنها، گسترههای مختلفی را تحمل میکنن. تا دهه ۱۹۶۰ از کربن و خاک نسوز برای پوشش کورهها استفاده میشد، اما امروزه با ساخت انواع آجرهای نسوز از آنها در پوشش داخلی کوره استفاده میشود.
7– آجر بتنی:
آجرهای بتنی به شکلها و اندازههای گوناگون، از ماسه سیمان و بهوسیله ماشین آجر زنی دستی یا ماشینی تولید میشن.
آجرهای بتنی به علت تنوع در شکل و رنگ در آجر فرش محوطهسازی (حیاط، پیادهرو خیابان و پارکها) مورد استفاده قرار میگیرند.
