در این مقاله میخوام به دیدگاههای تقریباً اشتباه یه سری از دوستان بپردازم که میگن معماران مهندس نیستن یا برعکس. به بیان دیگه خیلیامون حداقل ما عمرانیا ادعا کردیم که معماری مهندسی محسوب نمیشه. واسه همین در این بخش میخوام گریزی به این قضیه داشته باشم تا ببینیم کدامیک برازنده عنوان مهندسی هستش. نکتهای که میخوام همین اول بگم این مطالب نظر شخصی بنده بوده و امیدوارم کسی رنجیده خاطر نشه.
– مهندس به کی میگن؟
بنا به تعریف انجمن مهندسین آمریکا اصطلاح مهندسی شامل تعریف زیر میشه:
کاربرد خلاقانه اصول علمی برای طراحی یا توسعه ساختارها، ماشینها، ابزار یا فرایندهای ساخت رو مهندسی مینامند. طبیعتاً شخصی که این فنون رو در راستای احداث سازه استفاده میکنه بهش میگن آقای مهندس.
بریم ببینیم معمارا مهندس ترن یا عمرانیا؟؟؟
1- معمار، مهندس یا هنرمند!!
یکی از جدلهای دائمی بین بچههای عمران و معماری این بوده که اصولاً عمرانیا معمارها رو مهندس نمیدونن البته جالبتر اینه که معمارا هم اصراری به داشتن این لقب ندارن و میگن ما بیشتر هنرمندیم تا مهندس. در جواب این ادعا دوباره کلکل ادامه داره که معمارا نه مهندسن نه هنرمند و فقط معماری چیزی بیشتر از کاردستی و ساخت ماکت نیست.
اما چیزی که شخصاً معتقدم اینه که معماری تلفیقی از مهندسی و هنر هستش که هم در طراحی تأثیر داره هم در ایجاد احساس و انرژی. پس قادر به تأثیر قرار دادن قلب و احساسات آدمی است، مانند نواختن یک ساز و یا سرودن یک شعر.
2- سخت مثل بتن مثل عمران:
یه سری از عمرانیای متعصب میگن دروس گذرانده شده در رشته معماری کجا و دروس عمرانیا کجا. اصولاً اعتقاد براینه که درجه سختی دروس معماری خیلی پایین تره. شاید این ادعا درسته چون ما بتن و فولاد رو بهصورت پیشرفتهتر میخونیم ولی معمارا هم دروس مفهومی و سخت دارن. به بیان سادهتر، اونا هم مباحث طراحی، زیباشناسی و غیره که جنبه هنری دارن رو میگذرونن و هم دروسی مثل سازههای بتنی و فلزی، مقاومت مصالح که جنبه فنی و مهندسی دارن. پس از این جنبه معمارا دست بالا رو دارن.
3- معمارا و عمرانیا برابرند اما عمرانیا برابرترند:
این قضیه مثل کتاب مزرعه حیوانات هست که اصولاً یه ساختمون بدون معمار ساخته میشه ولی بدون مهندس عمران نه. چراکه مهندس عمران هم توانایی طراحی درست تیرها و ستونها رو داره و هم توانایی ترسیم نقشه معماری و تعریف فضاها رو داره. درحالیکه معمار از انجام محاسبات پیچیده سازهای ناتوانه.
4- دیدگاه ایرانی یا خارجی؟
در ایران عموماً مهندسی عمران جایگاهش بالاتر از معماریه اما در کشورهای اروپایی همانطور که توی لایو چهارم با مهندس رفعتی صحبت کردم، متوجه شدیم معمار دست بالا رو داره و مهندس سازه یه جورایی زیردست معماره. پس از این لحاظ پرچم معمارا بالاس. جالبه که مهندس معمار توی همه کارا نظارت می کنه هم به کار مهندس سازه هم مهندسین برق و مکانیک. پس اینجا معمارا به اهمیت رشته شون پی ببرن.
5- هرجا سخن از معروفیت است نام معمار میدرخشد:
خیلی از دوستان عمرانیم میگن واقعاً دردناکه که بار اصلی طراحی و ساخت یه ساختمون بر دوش ما مهندسین عمرانه ولی اسم معمارا سرزبوناس توی دنیا. ولی همونطور که گفتم توی دنیا کار اصلی رو معمار میکنه واسه همینه که معمارای معروفی مثل زاها حدید، نورمن رابرت فاستر، رنزو پیانو و … رو داریم ولی عمرانیا رو زیاد جدی نمیگیرن انگار.